Vraag: “Kunt u iets zeggen over het soort muziek dat u schrijft?”
Antwoord (van de componist Pari Alexander Schoorel, tijdens een interview met De Gooi- en Eemlander in juli 2002):
“Ik kan het proberen.
In feite is het aan het publiek om te bepalen wat voor soort muziek ik schrijf, als muziek al in soorten is in te delen. Ik weet natuurlijk heel goed dat ik een ander ‘soort’ muziek schrijf als andere hedendaagse Nederlandse componisten. Het belangrijkst is voor mij te merken dat de toehoorders door mijn muziek worden geboeid, ontroerd, wanneer ik denk dat daar gezien de compositie (al of niet in combinatie met de tekst) aanleiding toe is, of dat ze (bijvoorbeeld) moeten lachen om een lied of duet dat overduidelijk een vrolijk karakter heeft. De waardering van het publiek is het belangrijkst voor mij als componist. Gelukkig heb ik veel en vrijwel alleen maar waardering gekregen na de concerten. Die waardering kan zich na afloop van het concert uiten in teksten als: Ik hoor vier eeuwen mooie muziek terug in uw muziek. Of: Wat een heerlijke zingmuziek. Of: Dat er in deze tijd nog zulke mooie muziek geschreven wordt. Of: U hebt mij een nieuw vertrouwen gegeven. Kijk, deze reacties hebben dus niets te maken met een indeling in soorten of categorieën.
U begrijpt dat ik dus graag wil dat de mensen mijn muziek kunnen volgen, dat mijn muziek begrijpelijk is – dus herkenbaar voor iedereen in een door de eeuwen gegroeid idioom, waarmee wij (de componist) mensen kunnen bereiken, raken, ontroeren. Ik heb er geen enkele behoefte aan ingewikkelde metrische kunstjes uit te halen en klankencombinaties te verzinnen die voldoen aan het etiket ‘modern’ en die in negen van de tien gevallen het publiek van mij vervreemden. Opvallend is dat er vaak mensen zijn die, ondanks het bovenstaande, mijn muziek kwalificeren als ‘zeer eigen’ en ‘eigentijds’…Ik kan u dus niet veel wijzer maken, vrees ik. Zoveel is zeker – wanneer een componist niet als uitgangspunt heeft dat hij middels zijn muziek zijn hart met de mensen wil delen, ik niet begrijp waarom hij muziek schrijft.”
“if music be the food of love, play on…
(Twelpth Night, William Shakespeare)
Een greep uit de reacties van pers en publiek n.a.v. diverse concerten.
“De liederen van Schoorel zijn in één woord schitterend…” (concertcommissie in het noorden des lands)
“Het project is bijzonder en eigenzinnig. De liederen zijn inventief gecomponeerd.”.(Amsterdams Fonds voor de Kunst)
“I have found your music to be very interesting and very expressive.” (Kelvin Grout, pianist)
“In Schoorel’s liederen hoor ik vier eeuwen mooie muziek terug.” (Vrienden van het Lied)
”Wij vonden je muziek prachtig en prachtig bij de (fantastisch gezongen) gedichten…” (Barber van de Pol, journaliste Volkskrant en Abbie de Quant, fluitiste)
A DEDICATION
Lost in a desolate country,
I travelled far to find
what only you could give me —
the equal heart and mind
that answer love in kind.
And now while you lie sleeping,
awake but not alone,
I make this midnight blessing,
because the years have grown
to truths beyond my own.
The heart can blaze with candour
as though it housed a star;
but this my midnight splendour
is not my own to wear:
it lights by what you are. (Judith Wright)
A Dedication
Pari schreef twee songcirkels op gedichten van de Australische dichters Judith Wright, waarin hij de poetische, aardse, maar ook de indringende sfeer van haar gedichten in deze liederen verklankt. Vier van deze liederen zijn op CD gezet, om de luisteraar een indruk te geven.
Francine v.d. Heijden (links) zong ‘This Time Alone’ van Judith Wright, piano Kelvin Grout. Rachel Ann Morgan (rechterfoto) zingt op deze cd: ‘The Forest’
[This time alone -liedfragment] [The Forest – liedfragment]
”Your music is very well-crafted.” (Freeman McGrath, componist te Brisbane, Australië)
“Have listened to your songs and they are great. Looking forward to working with you.” (Sally-Anne Russell, Australische mezzo-sopraan)
”Your CD is beautiful, we love your music very much.” (Dr. Margaret Somerville, Associate Professor, University of New England, NSW, Australië)
“We would be very interested in having a concert of your settings of poems by Judith Wright.” (Ann Ghandar, Senior Lecturer UNE Music, Faculty of Arts)
THE HAWTHORN HEDGE – Judith Wright
How long ago she planted the hawthorn hedge – she forgets how long ago – that barrier thorn across the hungry ridge; thorn and snow. It is twice as tall as the rider on the tall mare who draws his reins to peer in through the bee-hung blossom. Let him stare. No one is here.
Only the mad old girl from the hut on the hill, unkempt as an old tree. She will hide away if you wave your hand or call; she will not see.
Year-long, wind turns her grindstone heart and whets a thorn-branch like a knife, shouting in winter “Death”; and when the white bud sets, more loudly, “Life.”
She has forgotten when she planted the hawthorn hedge; that thorn, that green, that snow; birdsong and sun dazzled across the ridge – it was long ago..
Her hands were strong in the earth, her glance on the sky, her song was sweet on the wind. The hawthorn hedge took root, grew wild and high to hide behind.
KING DAVID
King David was a sorrowful man:
No cause for his sorrow had he;
And he called for the music of a hundred harps,
To ease his melancholy.
They played till they fell silent:
Played — and play sweet did they;
But the sorrow that haunted the heart of King David
They could not charm away.
He rose; and in his garden
Walked by the moon alone,
A nightingale hidden in a cypress-tree
Jargoned on and on. King David lifted his sad eyes
Into the dark-boughed tree —
‘Tell me, thou little bird that singest,
Who taught my grief to thee?’
But the bird in no wise heeded;
And the king in the cool of the moon
Hearkened to the nightingale’s sorrowfulness,
Till all his own was gone. (Walter de la Mare, uit de bundel “Peacock Pie” 1913)
“It’s time you should write a piano-quartet now!” (Kelvin Grout, pianist)
“Wat een schitterende muziek…” (Susanne Broekhuysen, violiste)
“Ik heb genoten van het concert. Ik was verrast door jouw instrumentale muziek. Erg mooi gespeeld ook, door zowel Kelvin als de dames. (…) King David is het mooiste lied dat ik van je ken.” (Rachel Ann Morgan, zangeres)
“I particularly like your new Romeo and Juliet pieces, and am mightily impressed with the writing for strings.” (Margot Dods, pianiste in Ocean Shores, NSW, Australië)
“Ik ben erg blij dat ik bij dit concert aanwezig heb kunnen zijn. Je muziek heeft mij ontroerd.” (één van de technici, na de opnames van het concert Romeo en Julia)
Concert Romeo en Julia 2005
Op 10 september 2005 vond er in de Paaskerk te Baarn een concert plaats met muziek van de hand van Pari Schoorel. Uitgevoerd werden o.a liederen op oud Nederlandse teksten door “Capella Jubilante”, Liederen op teksten van de Australische dichteres Judith Wright, twee instrumentale werken van Pari Schoorel door Kelvin Grout- piano, en Wieke Karsten- fluit en een muzikaal ensemble bestaande uit 2 violen, altviool, violoncello, fluit en piano. De registratie van dit concert werd gedaan door Pim Verdonk te Baarn, die er ook een dvd van maakte. De laatstgenoemde werken waren bewerkingen van Pari Schoorel van zijn vroegere kameropera op teksten uit het toneelstuk Romeo en Julia van Shakespeare. In zijn eerdere jaren als acteur speelde hij zelf de rol van Romeo samen met Wieteke van Dort als zijn Julia onder regie van Adrian Brine. Een paar van de opnieuw bewerkte delen werden uitgevoerd door een groep zeer professionele muzikanten die voor dit concert een tijdelijk ensemble vormden. In het geheel werkten er 15 muzikanten samen om de werken van Pari Schoorel ten gehore te brengen.
Zang: Irene Maessen- sopraan, Rachel Ann Morgan- alt, Carina Vinke- mezzo-sopraan (Julia), Igor Bogaert- bas (Romeo.
Instrumentale ensembles: Susanne Broekhuizen-viool, Mirjam Wijzenbeek- viool, Annette Bergman-altviool, Lotte Beukman- violoncello, Wieke Karstens- fluit, Kelvin Grout- piano.
Close Harmony door “Capella Jubilante”.
[Afscheids scene, muziekfragment Romeo en Julia]
“Een schitterende avond. Hoe heb je in hemelsnaam die 15 goede muzikanten bij elkaar gekregen? Leuk om de gedichten van Paul van Ostaijen weer te horen. Ik ken ze allemaal uit het hoofd.” (Bram van Erkel, TV-regisseur)
”Natuurlijk spraken de Romeo en Julia fragmenten mij het meest aan, maar eigenlijk heb ik van alles evenveel genoten. En hart had het!” (Peter Hoeksema, acteur en toneelschrijver)
“Ik wist niet dat je zulke mooie muziek schrijft…” (Vrienden van het Lied)
“Zoveel mooie muziek op één avond!” (toehoorder uit Amsterdam)
“Hoe is het mogelijk dat er in deze tijd nog zulke mooie muziek gecomponeerd kan worden. U hebt mij nieuw vertrouwen gegeven…” (toehoorder uit Utrecht)
“Uw muziek is naar mijn indruk volkomen oorspronkelijk en authentiek, fris en lucide.” (toehoorder uit Utrecht)
Vertaling uit het Engels van de afscheids scène van Romeo en Julia, nadat ze hun eerste nacht samen doorbrachten.
- Pari (Lex) Schoorel, Wieteke van Dort, en regisseur Adrian Brine .
Julia: Wil je al gaan? Het is nog lang niet dag. Het was de nachtegaal, en niet de leeuwerik wiens stem je angstige oren binnendrong. In die granaatboom zingt hij elke nacht – geloof me lief, het was de nachtegaal.
Romeo: Het was de leeuwerik, de heraut van de morgen. Kijk hoe in’t oosten daar jaloerse strepen de scheurende wolken samenbinden. De kaarsen van de nacht zijn opgebrand. Over de mistige toppen der bergen sluipt de dag op zijn tenen nabij,,, Ik ga en leef, of blijf en sterf.
Julia: Dat licht is’t daglicht niet. Het is een meteoor de zon ontsprongen om jou als fakkeldrager deze nacht, je weg naar Mantua te verlichten. Blijf daarom nog, je hoeft nog niet te gaan.
Romeo: Dan mogen ze mij grijpen en mij doden, want het is Julia’s wil. Dat grijs is niet het oog van de morgen – het is de bleke weerschijn van de maan. En dat is ook de leeuwerik niet, wiens stem tegen de welving van de hemel slaat. Mijn wens te blijven is sterker dan mijn moed om weg te gaan. Kom, welkome dood, want het is Julia’s wil. Laten we praten, lief, het is nog lang niet dag.
Julia: Jawel! Jawel! Ga vlug, ga hier vandaan! Het is de leeuwerik die zo vals zingt en scherpe, schrille dissonanten schreeuwt!
(vertaling Pari (Lex) Schoorel en Adrian Brine)…
LIEDEREN, GEDICHTEN
Al eerder vonden er concerten plaats in o.a Kasteel de Hooge Vuursche (Baarn) met liederen die Pari Schoorel componeerde op gedichten van Nijhoff, Marsman, Paul van Ostaijen, Piet Paaltjes, Oud Nederlandse gedichten en gedichten van Schoorel zelf.
“Van Liefde komt groot Lijden en onderwijle groot Leed…” Romantische Liederen en duetten op muziek van Pari Schoorel.
Pari Schoorel begon zijn muzikale loopbaan toen hij nog aan het theater werkte. Na een aantal jaren klassieke zang te hebben gestudeerd bij Ruth Horna, maakte hij de overstap van het theater naar de klassieke muziek en werd hij aangenomen als zanger (bas-bariton) bij het Groot Omroepkoor. Daar begon hij ook met het componeren. Veel van zijn werk is ondergebracht bij het voormalig Nederlands Muziekinstituut, tegenwoordig onderdeel van het Letterkundig Museum in Den Haag. Voor meer informatie over het uitvoeren van zijn werk kunt u met hem contact opnemen via deze webpage.
In 2009 werd Pari’s eerste pianokwartet uitgevoerd door pianokwartet Indigo in De Boteringe suite in Groningen en in de muziekboerderij van Rian de Waal in Valthermond. Verder werd er in de Stadsschouwburg van Kampen naast Turina en Mozart, Pari’s pianokwartet met groot enthousiasme ontvangen. Ook werd er een cd opname gemaakt door Pim Verdonk uit Baarn in het gereformeerde kerkje aldaar. De cd is op te vragen bij pianokwartet Indigo: [Pianokwartet Indigo ]
Zomer 2009.
“Lieve Pari, wat jij maakt is zo ongelooflijk prachtig. Ik luister met niet te bedwingen tranen. Dat ik zo iemand ken die dat maakt! Ik ben een ongeduldig luisteraar – te veel “zelfdoener”, maar ik heb nu een uur gekluisterd gezeten op de stoel die niet “mijn” stoel is
– maar ik vergat op te staan en me te verplaatsen.
Wat zal het ook een vreugde geven aan de uitvoerders, zo vaak bij kamermuziek vind ik de “taken” niet goed verdeeld. Bij jou is elk instrument doorzichtig, even important en zó oor-strelend. Wat een echt verrukkelijke CD heb je me gestuurd. Hoe jij nog weer toevoegt aan een “sector” die ik overvol dacht! Diep diep respect! Ik heb over je verteld aan vrienden en die komen morgen luisteren. Ik ben ook zo verrast! Dat stroomt maar door –
Heel veel liefs. Marie-Cécile.”
“In januari 2008 voltooide ik het eerste deel van mijn pianokwartet. Daarmee was het geheel voltooid. Een jaar eerder ontstond het derde deel (in Zweeloo) en weer een jaar daarvoor het middendeel, nog in Baarn. In februari 2009 vonden drie uitvoeringen plaats van het kwartet: in De Boteringe Suite in Groningen, daarna ten huize van een bevriende internist in Utrecht en tenslotte in de concertboerderij van Rian de Waal in Valthermond. Ik was in gezelschap van Brahms en Röntgen…
Uit het programmaboekje:
-“Een citaat uit het boek De klop op de deur van Ina Boudier Bakker: “Muzikaal gaven deze jaren te genieten als nooit tevoren. Er was de jonge bas Messchaert, die met Röntgen liederenavonden gaf in de Kleine Zaal van het Concertgebouw. De beiden, die in zeldzame eenheid van geest, een zeldzaam doordringen ook van de geest van het lied, de romantiek van Schuberts Winterreise, Die Schöne Müllerin – van Schumann, van Brahms, maar ook de diepe, in zichzelf verbeten Hugo Wolff, de gepassioneerde jonge Strauss vertolkten…”
-Citaat uit een brief van Brahms (februari 1896) aan Clara Schumann: “Freundlich und wohltuend ist es mir Dir vom jungen Röntgen zu erzählen. Er gab gestern mit Messchaert sein zweites Concert. Beide haben überaus viel Sympathie und schönsten Erfolg. Gestern, die Dichterliebe, war ganz köstlich, namentlich aber auch von Röntgen, bei dem jeder Ton, jeder Akkord herauskam alsob gerade er mit besonderer Liebe angeslagen würde. Er ist mir übergaupt ein ganz eigner und höchst liebenswürdiger Mensch…” (BOEK II)
Pari (Lex) Schoorel 